Driftbuien bij peuters: wat gebeurt er in het brein?

Veel van de vragen die ik krijg gaan over de emotionele ontwikkeling van jonge kinderen. Vooral de heftige en intense emoties die peuters kunnen hebben is iets waar ouders vaak mee worstelen. Hoewel deze fase uitdagend kan zijn, zijn driftbuien een normaal en belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind. Wat gebeurt er nou in het brein van jouw kind tijdens zo’n driftbui? Hoe kun je hierop reageren en je kind het beste ondersteunen?

Het brein is nog aan het leren

Niet alle delen van het brein rijpen even snel. Bij jonge kinderen heeft het emotionele centrum van het brein, het limbisch systeem, vaak de overhand. Dit systeem ligt wat dieper in de hersenen en is erop gericht om snel en heftig te reageren. Bij peuters is dit systeem hyperactief. Hierdoor hebben peuters moeite om hun emoties te beheersen en reageren ze vaak impulsief.

Het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor onder andere emotieregulatie, impulsbeheersing en logisch denken is juist nog veel minder actief. Dit gebied heet de prefrontale cortex en ontwikkelt zich veel langzamer, nog tot in de midden 20-er jaren.

Er is dus sprake van een soort disbalans tussen deze twee gebieden. Je moet je voorstellen dat tijdens een driftbui het logische deel van de hersenen, de prefrontale cortex, niet meer meedoet. Je kind wordt als het ware overspoeld door emoties en weet nog niet goed hoe het hiermee om moet gaan. Als ouder neem jij de functie van dit hersengebied even over. Jouw rust, stabiliteit en ondersteuning helpt jouw kind om de emotie te verwerken en zo kan je kind weer kalm worden.

Jouw kind is niet zijn emotie

Het is belangrijk om te onthouden dat emoties tijdelijk zijn en dat dit gedrag een vorm van communicatie is. Deze emoties zeggen niets over het karakter van jouw kind. Het laat jou zien wat er vanbinnen speelt en is vaak een signaal dat jouw kind jou nodig heeft. Als ouder zie je misschien een driftbui, maar het brein van je kind is in paniek. Juist bij jou als ouder durft je kind alles eruit te gooien en te laten zien, want jij bent de veilige basis.

Hoe kun je als ouder reageren?

Wees je ervan bewust dat jouw kind midden in een emotie niet logisch kan nadenken. Probeer dus eerst je kind te kalmeren en daarna kun je bespreken hoe het de volgende keer anders zou kunnen. Je kind heeft jou nodig om zijn of haar emoties te begeleiden en begrijpen.

Wat kun je doen?

• Blijf kalm: Jouw rust helpt je kind om zich veilig te voelen en uiteindelijk te kalmeren. Hoe jij reageert, neemt jouw kind over en onthouden ze ook voor een volgende keer. Je bent daarin letterlijk hun spiegel. Ga je bijvoorbeeld boos terugschreeuwen, dan leert je kind dat boosheid wordt beantwoord met boosheid. Dit maakt jouw kind vaak alleen maar bozer.

• Erken de emoties: Laat je kind weten dat je zijn gevoelens begrijpt, bijvoorbeeld door te zeggen: "Ik zie dat je boos bent." Op deze manier voelt je kind zich serieus genomen en geef je een signaal dat emoties er mogen zijn.

• Stel grenzen aan gedrag: Terwijl je de emoties erkent, is het ook belangrijk om duidelijk te maken welk gedrag niet acceptabel is. Begrens fysiek gedrag zoals schoppen, slaan, met spullen gooien. Het kan helpen om je kind dan even uit de situatie te halen en samen op een andere plek even te kalmeren.

• Geef een knuffel: Tijdens een knuffel komt er oxytocine vrij in het brein en dit verlaagt het gevoel van stress. Het kan je kind helpen om te kalmeren. Niet alle kinderen vinden dit prettig, dus kijk hierbij ook wat voor jouw kind werkt.

Driftbuien zijn een onderdeel van normaal gedrag bij peuters en een teken dat het brein van je kind zich aan het ontwikkelen is. Door te begrijpen wat er in het brein gebeurt en hierop op een ondersteunende manier te reageren, kun je je kind helpen om beter met zijn emoties om te gaan.

Volg @hetopgroeiendebrein op Instagram voor meer. Vragen? Stuur een DM of mail (milou@hetopgroeiendebrein.nl)